การหลบหนีการเกณฑ์ทหารหรือการหนีราชการทหารเป็นเรื่องที่หลายคนอาจคิด แต่ก่อนที่จะตัดสินใจ สิ่งสำคัญคือต้องเข้าใจถึงผลที่ตามมาและกฎหมายที่เกี่ยวข้องอย่างชัดเจน เพราะประมวลกฎหมายอาญาทหารมีเจตนารมณ์ในการบังคับบัญชาทหารให้อยู่ในวินัยและลงโทษทางวินัยแก่ทหารที่กระทำความผิดในการหนีราชการอย่างเข้มงวด
แบบไหนเรียกว่าหนีทหาร : ใช้บังคับกับนายทหาร ชั้นสัญญาบัตร ชั้นประทวนและพลทหาร
- ขาดจากหน้าที่ราชการโดยไม่ได้รับอนุญาต
- ขาดจากราชการเมื่อพ้นกำหนดอนุญาตลา
- ขาดจากราชการ โดยเจตนาหลีกเลี่ยงจากราชการตามคำสั่งให้เดินทางกลับกองทหารหรือเดินเรือ
เจตนาหลีกเลี่ยงราชการทหาร: เมื่อขาดราชการตามกำหนดเวลานี้
- 24 ชั่วโมง ต่อหน้าศัตรู (มองเห็นศัตรู หรือระหว่างทำศึก)
- 3 วัน ในเวลาสงครามหรือในเขตประกาศใช้กฎอัยการศึก
- 15 วัน ในเวลาอื่นและสถานที่อื่น
บทลงโทษเมื่อหนีราชการทหาร
ตามประมวลกฎหมายอาญาทหาร มาตรา 45-46 ได้แบ่งประเภทการหนีราชการทหารและบทลงโทษไว้ ดังนี้
- หนีราชการไปอยู่กับศัตรู: เป็นความผิดที่ร้ายแรงที่สุด โดยผู้กระทำจะได้รับโทษ: ประหารชีวิต
- หนีราชการระหว่างที่อยู่ต่อหน้าศัตรู: จำคุกตลอดชีวิต หรือจำคุก 20 ปี
- หนีราชการในเวลาสงคราม หรือในเขตประกาศใช้กฎอัยการศึก: จำคุก 1-15 ปี
- หนีราชการในเวลาอื่นๆ นอกจาก 3 กรณีข้างต้น: จำคุกไม่เกิน 5 ปี
ข้อควรรู้ : ผู้บังคับบัญชาอาจใช้ดุลพินิจสั่งลงทัณฑ์แทนการส่งฟ้องได้ หากเห็นว่าเป็นการกระทำผิดเล็กน้อยไม่สำคัญ ซึ่งจะพิจารณาโทษตามความร้ายแรงของการกระทำ

การปลดราชการทหาร
- ปลดจากทหารกองเกินเป็นทหารกองหนุนประเภทที่ 2 เมื่ออายุครบกำหนดตามลำดับ
– อายุ 30 ปี เป็นทหารกองหนุนชั้นที่ 2
– อายุ 40 ปี เป็นทหารกองหนุนชั้นที่ 3
– อายุ 60 ปี พ้นราชการทหารประเภทที่ 2 - ปลดจากทหารกองประจำการ เป็นทหารกองหนุนประเภทที่ 2
– เมื่อต้องจำขัง หรือจำคุกครั้งเดียวหรือหลายครั้ง และมีกำหนดวันที่จะต้องทัณฑ์หรือต้องโทษไม่น้อยกว่า 1 ปี
– ทหารกองประจำการผู้ใด ซึ่งกระทรวงกลาโหมเห็นว่าจะทำให้เสื่อมเสียแก่ชื่อเสียง จะให้ปลดเป็นทหารกองหนุนประเภทที่ 2 ก็ได้ - ทหารกองประจำการ ทหารกองเกิน หรือทหารกองหนุนที่พิการ ทุพพลภาพหรือมีโรคซึ่งไม่สามารถรับราชการทหารได้
ทางเลือกอื่นตามกฎหมายที่เกี่ยวกับการรับราชการทหาร เช่น:
- การขอผ่อนผันการเกณฑ์ทหาร ตามเงื่อนไขที่กฎหมายกำหนด
- การเลื่อนการเกณฑ์ เพื่อศึกษาต่อหรือเหตุผลอื่นที่สมควร
- การเข้ารับราชการทหารตามกำหนด และปฏิบัติหน้าที่อย่างซื่อสัตย์
อ้างอิง : ประมวลกฎหมายอาญาทหาร ,พ.ร.บ.รับราชการทหาร 2497



